Prva liturgija u hramu Hrista Spasitelja 26. Septembra :: Religija ~ Filozofija ~ Sociologija

[Banjaluka]

Zvona posle 63 godine tišine Svečana litija krenuće u 8.30 časova od hrama Svete Trojice, a duž puta pridruživaće joj se vernici

U nedelju, 26. septembra, u 9 časova biće služena prva sveta arhijerejska liturgija u novosagrađenom hramu Hrista Spasitelja. Svečana litija krenuće u 8.30 časova od hrama Svete Trojice, a zamišljeno je da joj se duž celog puta pridružuju vernici, koji bi napravili špalir sve do samog sabornog hrama Hrista Spasitelja.
Gradnja, odnosno obnova hrama počela je 1993. godine, a 17. oktobra iste godine patrijarh srpski Pavle osveštao je temelje ovog velelepnog zdanja u samom centru Banjaluke. Inače, hram Svete Trojice, kako se nekada zvao današnji hram Hrista Spasitelja, srušen je u Drugom svetskom ratu, u bombardovanju, aprila 1941. godine.
Porušeni hram Svete Trojice građen je od 1924. do 1929. godine. Hram je ukrašavan sve do 1939. godine, kada je na Spasovdan i osveštan.
- Služio je veoma kratko, do 12. aprila 1941. godine, kada je oštećen tokom nemačkog bombardovanja grada. Oštećenje je bilo neznatno i moglo se popraviti, ali su ustaške vlasti odlučile da crkvu odmah sruše pod izgovorom da je "opasna za prolaznike" - ističe protojerej stavrofor Eparhije banjalučke Ratko Radujković.
Nakon rušenja hrama, narod je išao na službu u crkvu Svetog Đorđa na Petrićevcu, koja je takođe ubrzo srušena, tako da je Banjaluka, nakon Drugog svetskog rata, ostala bez ijedne pravoslavne crkve. Po završetku rata, komunističke vlasti nisu dozvolile obnovu, odnosno gradnju hrama, a na zgarištu podignut je spomenik palim borcima.
Dozvola za gradnju pravoslavne crkve dobijena je tek 1962. godine, kada je i sagrađena današnja crkva Svete Trojice, po uzoru na stari hram, ali mnogo manjih dimenzija i na drugom mestu, u današnjoj Aleji Svetog Save.
Prema rečima protojereja stavrofora Eparhije banjalučke Ratka Radujkovića, radovi na hramu Hrista Spasitelja, u koje nije uračunata izrada mozaika, koštaće 7,5 miliona konvertibilnih maraka. Poređenja radi, predratni hram je 1939. godine koštao tadašnjih 16 miliona dinara, a u to vreme kurs dinara bio je dve marke, odnosno jedan dolar.
- Prvi put u istoriji srpske crkve, na ovim prostorima, jedna hrišćanska bogomolja imaće kupolu s pozlaćenim limom koju rade ruski stručnjaci, kao i elektronski sat i najveća hrišćanska zvona, od kojih najveće teži čak 3,2 tone.
Novosagrađeni hram biće modernizovan i za razliku od starog imaće prostoriju ispod cele crkve, podno grejanje i klimu. Podovi, odnosno podni ornamenti biće od granita u bojama. Fasada je rađena od najplemenitijeg kamena iz Mesopotamije, u dve boje - crvenoj i žutoj, dok kamen može podneti i temperature od minus i plus 50 stepeni Celzijusovih.
U porti će biti postavljeni pločnici od sivog a prilazne staze oko crkve od belog granita. Biće uređeno i zelenilo, izgrađeni pomoćni objekti i postavljene klupe, kao i vanjsko i unutrašnje ozvučenje i osvetljenje.
Hram je najjači konstruktivni objekat u gradu i građen je troslojno, osnova je betonska, debljina zidova je 80 centimetara, a sve je vezano nerđajućim čelikom. Zvonik će imati onoliko melodija koliko se ukuca u kompjuter, odnosno programira, a biće podešeno tako da ima prepoznatljive melodije za tačno vreme i za bogosluženja - ističe Radujković.
Iako će vanjski radovi biti završeni do kraja septembra, unutrašnje uređenje trajaće narednih nekoliko godina. Planirano je da u unutrašnjosti hrama budu postavljeni mozaici, za šta će izvođač radova biti izabran u naredne dve godine. Prema proceni stručnjaka, izrada mozaika trajaće od sedam do deset godina.
Protojerej stavrofor Ratko Radujković naglašava da će hram Hrista Spasitelja biti najlepša i najreprezentativnija bogomolja na tim prostorima. Gradnja hrama u potpunosti će biti završena 2006. godine, za kada je planirana treća svečana arhijerejska liturgija tokom koje će hram biti osveštan i predat narodu na upotrebu.