Fridrih Kekile
Fridrih Avgust Kekile von Stradonic

Kekile
rođen:   7. septembar, 1829.
Darmštad, Nemačka
preminuo:   13. jul, 1896.
Bon, Nemačka


Fridrih Avgust Kekile von Stradonic (nem. Friedrich August Kekulé von Stradonitz) bio je nemački hemičar koji je postavio osnove modernom shvatanju strukture organskih jedinjenja.

Kekile je rođen u staroj bohemskoj plemićkoj porodici. Vrlo rano je pokazao zainteresovanost za botaniku i druge prirodne nauke i nakon završetka gimnazije u Darmštadu odlazi na studije. Nakon toga, Kekile postaje profesor Univerziteta u Gentu gde predaje u periodu između 1858. i 1865.

Kekileov rad na strukturi organskih jedinjenja predstavljao je revolucionarnu prekretnicu na ovom polju. Kekile je, naime, 1857. ustvrdio da je ugljenik u svim organskim jedinjenjima četvorovalentan. Kekileova predpostavka je u velikoj meri bila tačna sem za mali broj molekula koji se nazivaju ne-Kekileovi molekuli. Za sva ostala organska jedinjenja, ovo bezuslovno važi.

Još jedan od poznatih Kekileovih uspeha bilo je i otkriće strukture benzena iz 1865. Od ranije je bila poznata molekulska formula benzena, po kojoj ovaj molekul u sebi sadrži 6 atoma ugljenika i isti broj atoma vodonika. Međutim, vodeći se svojom predpostavkom da je ugljenik u svim organskim jedinjenjima četvorovalentan, Kekile nikako nije mogao da napiše strukturu benzena linearno a da mu ne preostane jedan atom vodonika viška. Kekile će kasnije zapisati da je na ideju ciklične strukture došao nakon jednog sna u kome je sanjao zmiju koja grize sebe za rep. Na osnovu ovoga, on je dao strukturu benzena sa šestočlanim ugljenikovim prstenom koja se pokazala potpuno tačnom. Kekileovo otkriće je nakon toga dokazano i postalo opšte prihvaćeno. Međutim, na osnovu podataka koje je ostavio Kekileov biograf, jasno je da su mu u ovom saznanju od presudnog značaja bila ranija istraživanja Arčibalda Skota Kupera. Čak šta više, nekoliko godina ranije, austrijski hemičar Jozef Lošmit je predložio cikličnu strukturu za niz jedinjenja uključujući i benzen, ali svoje tvrdnje, za razliku od Kekilea, nije mogao da dokaže.

Kekile je 1895. dobio plemićke počasti od Viljema II od Nemačke, čime mu je uz prezime dodato i von Stradonic, kao izraz istorijskog posedstva Stradonica od strane njegove porodice. Interesantna je i činjenica da su od prvih pet Nobelovih nagrada na polju hemije čak tri otišle u ruke Kekileovih učenika.

Vidi još: Benzen, Ne-Kekileov molekul, Organska hemija

Izvor: Wikipedia