Egejska umjetnost

Egejska umjetnost je umjetnost Egejske kulture koja je zajednička Civilizaciji Kiklada, Minojskoj (Kretskoj) i Helenskoj (Mikenskoj) civilizaciji koje su cvale u širem području Egejskog mora oko 2200 – 1200 pne. Preteča kulture stare Grčke. Ove kulture su trpjele uticaje Orijenta posredništvom Feničana i maloazijskih Hetita, ali ih nisu jednostavno oponašale. One su imale svoj vlastiti stil, koji je bio uvod u Grčku kulturu i Umjetnost, koja će postati osnova čitave zapadno-evropske civilizacije. Misli se da su egejski narodi došli iz Male Azije, donoseći već oko 3000.g. pr.n.e. na Krit bakar, a oko 2500. da pronalaze i bronzu. Egejska kultura je kultura bronzanog doba u kome se razlikuju tri perioda:

    * Stari period (2500-1900)
    * Srednji period (1900-1600)
    * Novi period, koji na Kritu i u kontinentalnoj Grčkoj traje od 1600 do 1100, a u Maloj Aziji od 1200 do oko 600 g. pr.n.e.

Društveno ekonomski poredak je u svim pokrajinama egejskog kulturnog kruga prošao razvoj od rodovske zajednice do robovlasničkog poretka.

Materijali, konstrukcije i arhitektonske forme

Krit je imao u izobilju dobrog krečnjaka, koji je postao glavni materijal u monumentalnoj arhitekturi. Osim kamena, od sirove gline pravljen je i ćerpič, a od pečene gline izrađivano je posuđe, zatim cijevi za vodovod i kanalizaciju. Za obične gradnje upotrebljavano je drvo sa Krita, a za bolje je uvoženo drvo kedra i kiparisa sa Sicilije. Prema sačuvanim ostacima kritske arhitekture moglo bi se zaključiti da je glavni materijal bio kamena. Zidovi palata su bili od kamena klesanca srednjih veličina, dobro obrađenog. U zidnim konstrukcijama bilo je većih i velikih klesanaca dužine do 4 m. Kiklopski zidovi su karakteristika svih egejskih arhitektura. Stub kao konstruktivni i dekorativni element je našao važno mjesto u kritskoj arhitekturi palata. Stub je ovdje upotrebljen kao nosač stepeništa, ili u natkrivenom kvadratičnom trijemu palate.

Arhitektonski spomenici

Arhitektura Krita je izgradnjom kraljevskih palata dosegla svoj najviši nivo. Ove palate se na Kritu grade počev od 2000 g. pr.n.e., a najvažnije su izgrađene između XVII i X vijeka. Osnovna dispozicija palate je nastala po uticajem mezopotamske palate, čiji se prostori razvijaju oko više unutarnjih dvorišta. Osnovni princip kompozicije je potpuna asimetričnost i velike dimenzije svih dijelova. Za razliku od mezopotamskih palata koje su građene od ćerpiča, palata na Kritu ili tačnije rečeno, njen prizemni dio, je od kamena. Stubovi su bili bojeni, a unutrašnji glavni prostori bili su ukrašavani zidnim freskama. U razvitku kritske palate možemo da pratimo nastojanje da se ogromnost zamijeni manjim arhitektonskim prostorima, koji odgovaraju veličini ljudske figure, a monumentalnost izrazom životne radosti.


Izvor: Wikipedia