Danilo Lekić Španac

Danilo Lekić Španac (1913-1986), španski borac, general-pukovnik JNA i narodni heroj Jugoslavije.

Rođen je 23. juna 1913. godine u selu Kraljima, kod Andrijevice u Crnoj Gori. Potiče iz učiteljske pordice, njegov otac Blagoje je bio veoma cenjen i poštovan u Gornjem Polimlju. Osnovnu školu je završio u rodnom selu, a gimnaziju je pohađao u Podgorici, Beranima, Bitolju i Tetovu. Studirao je na Filozofskom fakultetu u Skoplju i diplomirao 1936. godine.

Još za vreme studija uključio se u revolucionarni studentski pokret. Član KPJ postao je 1935. godine. Iz Beograda je, 1937. godine, otišao kao dobrovoljac u Španiju, i do 1939. godine se borio za odbranu Španske republike. U internacionalnim brigadama zauzimao je istaknute funkcije. Najpre je bio zamenik komandanta Baze internacionalnih brigada, pa komandant Podoficirske škole. Na lični zahtev je prebačen u jedinicu na frontu, gde se nalazio na funkcijama političkog komesara čete, pa bataljona i vršioca dužnosti političkog komesara Petnaeste internacionalne brigade.

Posle sloma republikanskih snaga, od 1939. do 1941. godine bio je u koncentracionim logorima u Francuskoj, u Sen Siprijenu, Grisu i Verdeu. Danlo je imao vodeću ulogu u organizovanju prebacivanja španskih dobrovoljaca u Jugoslaviju. Po direktivi KPJ, kao sekretar partijske organizacije i vođa grupe, maja 1941. godine poveo je prvu grupu na dobrovoljni rad u Nemačku. Posle napada Trećeg rajha na SSSR, 22. juna, na Lekićev predlog, grupa donosi odluku o bekstvu i sredinom jula je uspela da se prebaci u Jugoslaviju.

Avgusta 1941. godine Danilo je, kao iskusan oficir i politički radnik, postavljen za političkog komesara Mačvanskog NOP odreda. Sve do marta 1942. godine ratovao je u Srbiji, učestvovao je u borbama kod Šapca, na Ceru i u Prvoj ofanzivi.

Marta 1942. godine postao je za zamenika komandanta Prve proleterske NOU brigade, a od novembra i komandant. Kao komandant, uspešno je vodio brigadu u borbama za Jajce, Kotor-Varoš, Teslić, i druga mesta u Bosni, krajem 1942. i početkom 1943. godine. Sa brigadom je aktivno učestvovao u Četvrtoj i Petoj neprijateljskoj ofanzivi.

Jula 1943. godine Lekić je postavljen za komandanta Šesnaeste vojvođanske divizije. Pod njegovom komandom, divizija je 1943. godine učestvovala u borbama u istočnoj Bosni. U avgustu i septembru oslobodila je Bijeljinu, Vlasenicu, Caparde i Zvornik. U proleće 1944. godine vodila je borbe na Majevici i za oslobođenje Kladnja.

Od 1. jula do sredine novembra 1944. godine, Danilo je bio komandant Dvanaestog korpusa NOVJ, sa kojim je vodio borbe u istočnoj Bosni, Crnoj Gori i Srbiji. Učestvovao je u borbama za oslobođenje Beograda, i borbama kod Avale i Rušnja. Dvanaesti korpus je 22. oktobra forsirao Savu, i nastavio gonjenje neprijatelja kroz Srem.

Decembra 1944. godine, kao general-potpukovnik, Danilo je upućen na Višu vojnu akademiju "Vorošilov" u Moskvi. Posle oslobođenja do 1957. godine bio je na raznim funkcijama u Jugoslovenskoj narodnoj armiji.

Od 1957. do 1969. godine bio je u diplomatskoj službi: ambasador FNRJ u Brazilu, šef misije SFRJ u OUN-u, pomoćnik državnog sekretara za inostrane poslove i ambasador SFRJ u Egiptu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. godine i drugih visokih jugoslovenskih i stranih odlikovanja. Ordenom narodnoh heroja Jugoslavije odlikovan je 20. decembra 1951. godine.

Literatura
Narodni heroji Jugoslavije, "Mladost" Beograd, 1975. godina

Izvor: Krstarica