SRPSKI KRALJ SA SVITOM 1896. UVELIČAO DOGAĐAJ U ATINI
I Živojin Mišić na Prvoj olimpijadi




DARKO NIKOLIĆ    | 28. 09. 2014. - 18:56h | Komentara: 5
Srpski kralj Aleksandar Obrenović bio je jedini evropski vladar na Prvim olimpijskim igrama 1896. u Atini.


Mišić je na ovoj slici iz Hilandara imao 41 godinu
Sa željom da obnovi nadmetanja koja su, pored filozofije, govorništva, vojne strategije i umetnosti, proslavili stare Grke, Francuz Pjer de Kuberten je rešio da krajem 19. veka pokrene novi olimpijski pokret. I, u tome je dobio podršku širom sveta. Podršku je tim povodom tražio i jedan kralj.

Srbi su ga zvali Đorđe, u Grčkoj je on bio poznat kao Georgije, a rođen je 1845. u Kopenhagenu kao danski princ Vilijam od Šlesvig-Holštejn-Sonderburg-Gluksburga. Voljom tadašnjih velikih sila Evrope proglašen je za kralja Grčke 1863, na čijem je čelu bio sve do 1913. A ovaj grčki kralj, rešen da se prve moderne Olimpijske igre održe u njihovoj postojbini, prihvatio je ponuđena De Kubertenova rešenja pa je pozvao i mnoge druge evropske vladare na spektakl u Atini. Odazvao se, međutim, samo jedan. Mladi, tada 20-godišnji Aleksandar Obrenović, kralj Srbije.

U njegovoj sviti našlo se nekoliko vrlo zanimljivih ličnosti iz naše istorije. Bio je tu Dragutin Franasović, srpski general i ministar vojni, bio je uz kralja Aleksandra u Atini i Milan Đak Milićević, književnik i predsednik Srpske akademije nauka, zatim Đoka Jovanović, doktor mladog Obrenovića i doktor pariskog Medicinskog fakulteta, pa Mihailo Rašić, tada maršal dvora, a po vraćanju iz penzije 1912. najpre vojni komandant, a od 1918. srpski ministar vojni. No, u toj sviti bio je i jedan od, kasnije, najvećih srpskih vojskovođa - Živojin Mišić.

Mišić je u martu 1896, kao 41-godišnji ađutant-major na dvoru Obrenovića, dobio priliku da se nađe na ovom neobičnom putovanju, koje je uključivalo odlazak u Atinu, ali i na Hilandar, srpski manastir na Svetoj gori, koji je tih godina bio u velikim dugovima i, kao takav, umalo pao pod bugarsku vlast.

Slavni vojskovođa je 1920. u autobiografiji ovako opisao taj put:

“Tih godina kralj Aleksandar je često putovao u inostranstvo. Svi ađutanti i ordonansi ređali su se više puta u pratnji kralja na njegovim putovanjima. Na mene nikako da dođe red, valjda zato što sam u isto vreme bio i komandant bataljona, dok ostali ili nisu imali drugu službu, ili su, pak, bili na nekim kancelarijskim dužnostima. Na kraju krajeva, jedva jednaput dođe red na mene da pratim kralja za vreme njegovog putovanja u Svetu goru i u Atinu... U proleće 1896. godine dužnost komandanta 7. bataljona predao sam svom drugu, majoru Stepi Stepanoviću”, pisao je Mišić.

Živojin Mišić je, zajedno sa ostatkom srpske delegacije, najpre iz Niša stigao u Skoplje, odatle u Solun, a potom u Hilandar, na tri dana, tokom kojih je mladi Obrenović ugovorio detalje otplate duga, na čemu su mu se monasi zahvalili darujući mu čuveno Miroslavljevo jevanđelje, kao i hilandarsku osnivačku povelju Stefana Nemanje. Potom se Mišić sa kraljem uputio na Olimpijske igre na kojima su četiri dana posmatrali neke od istorijskih početaka De Kubertenovog poduhvata koji i danas živi, ali i slušajući na stadionu srpsku himnu “Bože pravde” koja je u čast najviđenijeg gosta Igara intonirana u više navrata.
 
Srbin - osvajač medalje
 
Srbija nije imala zvaničnog predstavnika na Olimpijskim igrama u Atini 1896, ali je imala osvajača medalje: Momčilo Tapavica, naš kasnije poznati arhitekta koji je projektovao i sadašnju zgradu Matice Srpske u Novom Sadu, nastupao je za Mađarsku, jer je i rođen na njenoj tadašnoj teritoriji, u Nadalju, selu koje sada pripada opštini Srbobran. Tapavica, o kome se ovih dana snima i dokumentarni film u Beogradu, stigao je do polufinala teniskog turnira, čime je podelio treću poziciju jer borbe za plasman nije bilo. Sa povređenim ramenom je bio četvrti u rvanju, a peti u dizanju tegova.