Bitka za Šabac 1941.

Napad na Šabac dogovoren je 19. sepembra 1941. godine u selu Maovi, na sastanku između komandanta Cerskog četničkog odreda kapetana Dragoslava Račića i komandanta Mačvanskog partizanskog bataljona Nebojše Jerkovića, koji je pristao da tokom napada na Šabac svoje snage stavi pod komandu Dragoslava Račića. Postignut je dogovor o planu napada i svaka jedinica je imala svoj sektor i zadatak. Početak napada ugovoren je za 22. septembar 1941. sat uoči ponoći.

Cerski četnički odred je imao: Štab odreda, četiri bataljona, Mitraljeska četa opremljena oružjem zarobljenim od Nemaca, jedna baterija haubica od 100 mm 14/19 i Vod smrti (specijalna bombaška jedinica). Komando osoblje su sačinjavali: artiljerijski kapetan prve kalase Dragoslav Račić, komandant odreda; konjički poručnik Vojislav Tufegčić, ađutant; intendantski potporučnik Aleksandar Gordić, intendant odreda; kapetan Lukić, vojni - sudski odeljak; konjički kapetan druge klase Milivoje Kovačević, komandant prvog bataljona; artiljerijski kapetan drige klase Milorad Čupić, komandant drugog bataljona; pešadijski kapetan druge klase Stanimir Vasić, komandant trećeg bataljona; konjički poručnik Milun Milović, komandant četvrtog bataljona; artiljerijski kapetan druge klase Miloš Slović, komandant artiljerije; narednik Milan Pušić, vodnik bombaškog voda. Međutim, nasuprot snažnom i dobro vođenom Račićevom odredu, partizani su tada za napad na Šabac raspolagali svega jednim bataljonom boraca pod komandom partizanskog vođa Nebojše Jerkovića.

Nemci su u Šapci imali oko 1.000 vojnika, s tim što je general Beme još 21. septembra naredio da im iz Srema dođe u pomoć ojačana 342. pešedijska divizija, upravo dovodena iz Nemačke.

Bitka

Znak za napad na Šabac dat je ispaljivanjem topovske granate sa Bećinog Brda, ispod sela Jevremovca, 22. septembra 1941. godine u 23 časa uveče. Četnički Prvi bataljon pod komandom kapetana Kovačevića nalazio se na desnom krilu sve do reke Save, sa zadatkom da izvrši rušenje pruge Šabac - Ruma; da onesposobi električnu centralu; da potom napreduje ka gradu i da nastoji do zore da stigne do linije Električna centrala - Donjošorska škola. Ako u toku noći grad ne padne, naređenje je bilo da se sve jedinice zabarikadiraju na osvojenim linijama i da ponovu akciju krenu sa prvim mrakom sledećeg dana. Zadatak poveren Prvom bataljonu bio je izvršen.

Njegov komandant i deo boraca čak su stigli do centra grada, gde ih je zatekla zora. Kovačević i poručnik Vide Bogdanović, dobar poznavalac Šapca, sa još 27 boraca su se sklonili u jednu kuću blizu šabačke pijace. Tu su proveli ceo dan strahujući da ih Nemci, koji su tuda prolazili otkriti. Sledeće noći, pod zaštitom mraka i pod veoma opasnim okolnostima, uspeli su da se probiju do fabrike "Zorke", koji su bili već zaposeli vojnici Kovačevićeve čete.

Kapetan Čupić sa njegovim Drugim bataljonom izvršio je napad prema rasporedu, oslanjajući se desno na Prvi, a levo na Treći bataljon. Kapetan Vasić sa Trećim bataljonom, takođe je stupio u borbu na svom sektoru, držeći vezu sa Drugim bataljonom desni i Četvrtim bataljonom levo od njega. Poručnik Milović sa Četvrtim bataljonom takođe je pristupio izvršenju svog zadatka, oslanjajući se desno na Treći bataljon, ali sa otvorenim levim krilom. Levo krilo Četvrtog bataljona i taj sektor je trebalo da pokriva Mačvanski partizanski bataljon sa oko 250 boraca, na čelu sa Nebojšom Jerkovićem. Partizan su imali zadatak da drže prostor oko mosta na reci Savi i da dejstvovanjem spreče Nemce u dovlačenju pojačanja sa Klenka, ali su partizani ostali na početnim položajima. Ostajući na početnim položajima oni su ugrozili ne samo Četvri bataljon, već čitav plan napada.

Vod smrti, na čelu sa narednikom Pušićem, imao je najteži zadatak pri napadu na Šabac. Raspoređen po trojkama, imali su zadatak da se probiju do nemačkih bunkera odakle su dejstovali njihova automatska oruđa i da ih napadnu bombama i benzinskim bocama. Niko tako junački nije izvršio svoj zadatak u napadu na Šabac kao bomabši Cerskog četničkog odreda; opravdali su svoje ime Vod smrti! Svi su oni, njih 40, ostavili svoje mlade života na ulicama Šapca, pokošeni nemačkim rafalima - svi osim jednog, koji se vukući po zemlji, tek posle tri dana uspeo da dođe do četničkih položaja. Tokom 23. septembra četnici su jurošali na mlin "Jedinstvo", najjače nemačko utvrđenje. Partizani su i dalje ostali na početnim položajima, iako su četnici dva puta zahtevali da i oni preduzmu akciju. Napad na mlin nije uspeo. Dragoslav Račić je naredio demonstrativni juriš svih jedinica, da bi odredi koji su prodreli u grad uspeli da se povuku. Tokom dana četničke položaje oko Šapca bombardovali su nemački avioni i artiljerija sa leve obale Save. Gubici četnika iznosili su 29 poginulih.

Borba je uzela veliki zamah u toku noći i kada su Nemci osetili da je prostor prema Savskom mostu slobodan, oni počeše da dovlače svoja pojačanja iz Klenka. Poručnik Malović je ubrzo uvideo da nema vezu na levom krilu njegovog bataljona, ali se ipak nadao da će partizani ipak stupiti u dejstvo i izvršiti svoj zadatak. Uzalud: komunisti se ni za stopu nisu pomerili napred, a o nekakvom stupanju u borbu nije bili ni govora. U noći 23. i 24. septembra Mačvanski partizanski bataljon napustio je položaje i povukao se u pravcu Jadra.

Pred zoru Nemci su pojačanjima iz Klenka sve više ugrožavali levo krilo četničkog Četvrtog bataljona, koji je vodio ogorčene borbe. Pošto su Nemci zbog povlačenja partizana uspeli da dovuku sveže snage sa motorizacijom i artiljerijom, kao i zbog neprestanog dejstva aviona i topova na četničke položaje, Dragoslav Račić je odlučio o obustavi napada i izdao je nalog za povlačenje iz grada u pravcu Cera. U tri sat popodne, 24. septembra, Savu prelazi ojačana 342. nemačka divizija, praćena hrvatskim jedinicama.

Vidi još
Cerska bitka 1941.
Jadarska bitka 1941.

Izvor
Miloslav Samardžić, Draža i opšta istorija četničkog pokreta, I - tom, str. 117 - 119.
Dušan Trbojević, Cersko - majvička grupa korpusa pukovnika Dragoslav Račića, str. 32 - 36.

Izvor: Wikipedia

Exrta nisam znao za ovo a zivim u Sapcu