Izložba avangardne umetnosti ex-Jugoslavije od 1914. do 1989. godine, koja će biti otvorena 8. aprila u Muzeju savremene umetnosti (MSLU) i Galeriji Matice srpske u Novom Sadu, predstaviće deo privatne kolekcije Marinka Sudca iz Zagreba, koji poseduje najobimniju i najkompletniju zbirku avangardne umetnosti u Vojvodini iz 70-ih godina.

Kolekcija je promovisana i manjim delom pokazana javnosti u Varaždinu 2005. godine izložbom “Rubne posebnosti: Avangardna umetnost u regiji od 1915-1989”, kada je promovisana u Muzej avangardne umetnosti za koji će gradske vlasti obezbediti zgradu.

Novosadska izložba “Rubne posebnosti: Avangardna umetnost ex-Jugoslavije 1914-1989”, organizovana u saradnji sa Galerijskim centrom Varaždin, iako manjeg obima od varaždinske, ali i sa nekoliko novonabavljenih radova, pružiće kroz reprezentativne radove većine najznačajnijih autora 20. veka celovit uvid u istoriju avangardnih pojava i zbivanja na prostoru bivše Jugoslavije.

Izbor radova za izložbu u Novom Sadu sadrži oko 200 eksponata 80 autora, 15 umetničkih grupa i većinu ključnih avangardnih časopisa i publikacija, kao što su zagrebački “Zenit”, novosadski “Ut”, ljubljanski “Tank”, “Nemoguće”…

Sudac (1968) je poslednjih godina otkupio i na druge načine pribavio gotovo celokupne opuse i dokumentaciju ključnih umetnika iz Vojvodine i njihova kapitalna, istorijska dela za kulturu te sredine.

Tako celovite izložbe (retrospektivne ili studijske) Slavka Matkovića, Atile Cernika, Lasla Salme, Vladimira Kopicla, Jožefa Aca, umetničkog para Verbumprogram i drugih umetnika iz Vojvodine, više nije moguće prirediti bez Kolekcije Marinko Sudac.

Pojava tog mladog kolekcionara izazvala je u umetničkim, kritičarskim i muzejskim krugovima u Hrvatskoj i Srbiji oprečna reagovanja - od osporavanja iz različitih razloga i sumnji do podrške i saradnje, posebno umetnika. Njegova obimna, specifična kolekcija sadrži isključivo dela istorijskih avangardi, neoavangardne i postavangardne umetnosti sa prostora bivše Jugoslavije, a namera mu je da obuhvati balkansku i istočnoevropsku regiju.

Umetnici, umetničke grupe, pokreti, časopisi i publikacije od 1914. do 1946. godine, koji su zastupljeni na izložbi: Vilko Gecan, Zenit, Branko ve Poljanski, Tank, A. B. Simić, Ljubomir Micić, Ut, Beogradski nadrealizam, Traveleri, Mihajlo S. Petrov, Avgust Černigoj, Ljubomir Jocić, Marko Ristić, Boško Tokin, Vane Bor, Oskar Davičo, Salmon Monny De Boully, Željko Hegedušić, Ivana Tomljenović Meller, Antun Motika, Franjo M. Fuis i Andrija Maurović.

Iz perioda od 1946. do 1968. godine zastupljeni su Aleksandar Srnec, Božidar Rašica, Vjenceslav Richter, Savo Simončić, Koloman Novak, Julije Knifer, Ivan Kozarić, Josip Vanista, Đuro Seder, Ivo Gattin, Eugen Feller, Božidar Jelenić, Jozsef Acs, Pal Petrik, Branko Vlahović, Vojin Bakić i Želimir Žilnik.

Period od 1968. do 1989. godine zastupljen je radovima umetnika i grupa među kojima su Marko Pogačnik, Drago Della Bernardina, Franci Zagoričnik, Ivan Volarić Feo, Nusa & Sreco Dragan, Porodica iz Sempasa, Crveni Peristil, Marina Abramović, Era Milivojević, Goran Trbuljak, Radomir Damnjanović Damnjan, Gergelj Urkom, Dragoljub Raša Todosijević…

Zastupljeni su i Dubravko Budić, Slavko Matković, Balint Szombathy, Laszlo Kerekes, Laszlo Szalma, Attila Csernik, Katalin Ladik, Tomislav Gotovac, Josip Stošić, Boris Bucan, Slavko Bogdanović, Vladimir Kopicl, Mirko Radojičić, Slobodan Tišma, Peđa Vranešević, Bogdanka Poznanović, Vladimir Gudac, Gorki Zuvela, Sanja Iveković, Sven Stilinović, Mladen Stilinović, Vlado Martek, Željko Jerman, Boris Demur, Željko Kipke, Marijan Molnar, Verbumprogram, Autopsia, Dragomir Ugren.

Prema navodima Ješe Denegrija, koji je, pored Slavka Timotijevića, pisao tekst za katalog, izložba “Rubne posebnosti” pokazuje i potvrđuje da se u sastavu te kolekcije jugoslovenskog raspona nezaobilazno nalaze organski uklopljeni i brojni autori iz više uzastopnih generacija poreklom i poprištem svog delovanja sa geografskog i kulturnog područja Vojvodine.

Ona se time nadovezuje na značajnu izložbu “Centralnoevropski aspekti vojvođanskih avangardi 1920-2000. - granični fenomeni, fenomeni granice”, održanoj u organizaciji MSLU u septembru 2000. godine, dajući joj dodatne argumente u prilog revalorizacije onih istorijskih tekovina koje su, polazeći sa ovog geografskog i kulturnog područja, ostvarile pravovremena i ravnopravna uključivanja u šire regionalne, nacionalne, nadnacionalne i internacionalne umetničke tokove i procese, naveo je Denegri.

Poseban segment izložbe “Rubne posebnosti”, čini samostalna postavka jednog od najzanimljivijih umetnika na prostoru bivše Jugoslavije od 70-ih godina Vlade Marteka. Izložba “Vlado Martek… Umetnik kao pokretna mapa” biće otvorena u Galeriji “Zlatno oko”.

Kustos izložbi je Dragomir Ugren, a biće otvorene do 25. aprila.




Izvor: B92-Kultura

Avangardna umetnost Ex Jugoslavije 1914 - 1989

 U Novom Sadu će, 8. aprila, u Galeriji Matice srpske i u izložbenom prostoru Muzeja savremene umetnosti u Dunavskoj ulici biti otvorena velika retrospektivna izložba “Rubne posebnosti: Avangardna umetnost Ex Jugoslavije 1914 – 1989”.

Kroz reprezentativne radove većine najznačajnijih autora koji su delovali tokom XX veka, javnost će steći celovit uvid u istoriju avangardnih zbivanja u kulturnom prostoru bivše Jugoslavije.

Izbor radova iz “Kolekcije Marinko Sudac” (budućeg “Muzeja avangardne umjetnosti” u Varaždinu, Hrvatska) za izložbu u Novom Sadu sadrži oko dve stotine radova, od 80 autora, desetak umetničkih grupa i većinu ključnih avangardnih časopisa i publikacija kao što su: ZENIT, Ut, Tank, Nemoguće i niz drugih izdanja.

Za novosadsku i vojvođansku umetničku sredinu izložba je posebno zanimljiva i provokativna zato što “Kolekcija Marinko Sudac” poseduje najobimniju i najkompletniju zbirku avangardne umetnosti u Vojvodini tokom XX veka, posebno nakon 1968. godine.

U poslednjih nekoliko godina Marinko Sudac je otkupio i na druge načine pribavio gotovo celokupne opuse ključnih umetnika iz Vojvodine kao i njihova najznačajnija dela.

Celovite izlozbe Slavka Matkovića, Atile Černika, Lasla Salme, Vladimira Kopicla, Jozefa Aca, umetnickog para Verbumprogram i drugih umetnika iz Vojvodine više nije moguće prirediti bez ”Kolekcije Marinko Sudac”.

Poseban segment izložbe čini samostalna izložba jednog od najzanimljivijih umetnika u kulturnom prostoru bivše Jugoslavije tokom 70-ih godina -Vlade Marteka.

Na izložbi će biti predstavljeni sledeći umetnici i grupe: 1914-1946. Vilko Gecan, ZENIT, Branko ve Poljanski, Tank, A. B. Simić, Ljubomir Micić, Út, Beogradski nadrealizam, Traveleri, Mihajlo S. Petrov, Avgust Černigoj, Ljubomir Jocić, Marko Ristić, Boško Tokin, Vane Bor, Oskar Davičo, Salmon Monny De Boully, Željko Hegedušić, Ivana Tomljenović-Meller, Antun Motika, Franjo M. Fuis, Andrija Maurović 1946-1968. Aleksandar Srnec, Božidar Rasica, Vjenceslav Richter, Savo Simončić, Koloman Novak, Julije Knifer, Ivan Kožarić, Josip Vanista, Đuro Seder, Ivo Gattin, Eugen Feller, Božidar Jelenić, József Ács, Pál Petrik, Branko Vlahović, Vojin Bakić, Želimir Žilnik 1968-1989. Marko Pogačnik, Drago Della Bernardina, Franci Zagoričnik, Ivan Volarić - Feo, Nuša & Srećo Dragan, Porodica iz Šempasa, Crveni Peristil, Marina Abramović, Era Milivojević, Goran Trbuljak, Radomir Damnjanović - Damnjan, Gergelj Urkom, Dragoljub Raša Todosijević, Dubravko Budić, Slavko Matković, Bálint Szombathy, László Kerekes, László Szalma, Attila Csernik, Katalin Ladik, Tomislav Gotovac, Josip Stošić, Boris Bućan, Slavko Bogdanović, Vladimir Kopicl, Mirko Radojičić, Slobodan Tišma, Pedja Vranešević, Bogdanka Poznanović, Vladimir Gudac, Gorki Zuvela, Sanja Iveković, Sven Stilinović, Mladen Stilinović, Vlado Martek, Željko Jerman, Boris Demur, Željko Kipke, Marijan Molnar, Verbumprogram, Autopsia, Dragomir Ugren.

Suorganizator izložbe je Galerijski centar iz Varaždina.

Izložba će biti otvorena do 25. aprila.




Izvor: B92-Kultura