Andora: na vrhovima Pirineja

Pod strmim obroncima istočne strane Pirineja, u dolini koja je poznata i pod imenom Dolina Andore, smeštena je Andora. Ova državica se na severoistoku graniči s Francuskom, a na jugu i zapadu sa Španijom. Na nevelikom prostoru od 468 kvadratnih kilometara živi populacija od nešto više od 70.000 stanovnika. Andora zauzima prostor u regionu planinskih vrhova od kojih je najviši Koma Pedrosa (Coma Pedrosa) - 2.947 metara, dok je najniža tačka u dolini na 840 metara nadmorske visine. Zemlja je bogata borovim šumama i brojnim pašnjacima, što je uslovilo razvoj stočarstva, jer obradive zemlje ima malo.

Specifičan položaj ove zemlje uslovio je da u Andori ne postoji ni železnički ni avionski saobraćaj, ali je zato mreža puteva zaista odlično uređena i održavana. Najveći procenat stanovništva ove zemlje naseljen je u oblasti oko reke Valire. Sama država podeljena je na sedam opština: Andora La Vela (Andorra La Vella), Kanilo (Cannillo), Enkamp (Encamp), Eskaldes-Engordani (Escaldes-Engordany), La Masana (La Massana), Ordino (Ordino) i Sant Julija de Loria (Sant Julia de Loria). Starosedeoci Andore su Katalonci, koji danas predstavljaju četvrtinu populacije. Kod njih ćete retko videti osmeh na licu, a ne treba ni očekivati neku preteranu ljubaznost. Sasvim je druga priča kada se sretnete s doseljenicima iz Španije ili Francuske - njihovo gostoprimstvo i ljubaznost su u potpunoj suprotnosti sa starosedeocima.

Ova nevelika država imala je veoma bogatu i burnu istoriju. Prvi tragovi života na tim prostorima potiču još iz ledenog doba, a po lokalnoj legendi, Andoru je osnovao Karlo Veliki 805. godine, u znak zahvalnosti na podršci lokalnog stanovništva u borbi sa Saracenima, na šta su starosedeoci veoma ponosni. Godine 839. u spisima se prvi put spominje crkva Svete Marije D'Urgel (St. Maria D' Urgell), čije sveštenstvo u stvari vlada Andorom od 10. veka. U toku 13. veka dolazi do sukoba sveštenstva ove katedrale i francuske grofovije nad pravom upravljanja Andorom, a sve se završava sporazumom koji dovodi do zajedničke vladavine dveju sukobljenih strana. Godine 1419. stanovnici Andore prvi put od svojih vladara traže da im se prenese pravo upravljanja državom; tada je formiran savet, preteča današnjeg Parlamenta. Prvi ustav donet je 1993. godine, kada je ovaj dotad principat dobio nezavisnost i postao građanska država. Najzastupljenija religija je rimokatolička, dok je službeni jezik katalonski, mada većina stanovništva govori francuski i španski, što je opet posledica položaja ove države, kao i vekovne zavisnosti od te dve susedne zemlje.

Proizvodnja duvana, prerada drveta i stočarstvo dugo su bili primarne grane ekonomije. Od 50-ih godina 20. veka počinje razvoj turizma, koji je danas jedna od primarnih grana ekonomije. Turizam se bazira na zimskim turističkim centrima, a razvijeni su i lovni i ribolovni turizam, mada je danas Andora čuvena po fri-šopovima, odnosno bescarinskoj trgovini. Niske poreske stope u odnosu na susedne zemlje danas su jedna od najvažnijih karakteristika ove države. Trgovina, koja ovde ima dugu tradiciju, danas je dovedena do savršenstva. Specijalizovane prodavnice s ljubaznim i uslužnim prodavcima, koji svi odreda tečno govore engleski, donose ovoj maloj zemlji veliki novčani priliv. Sve što možete zamisliti ovde možete i kupiti, i to po mnogo povoljnijim cenama nego bilo gde u zemljama Evropske unije.

Pored povoljne kupovine, Andora turistima nudi i brojne festivale koji su vezani za godišnja doba i verske praznike. Glavni grad Andore, Andora La Vela (Andorra La Vella) od kulturnih znamenitosti nudi trg La Plasa del Poble (La Placa del Poble), predivno mirno mesto s kojeg se pruža panorama na čitav ovaj grad, crkvu Sant Esteve (Sant Esteve), zgradu Parlamenta - Kasa de la Val (Casa de la Vall), skulpturu posvećenu svetom Stefanu (St. Stefan), kao i skulpturu posvećenu Kontrapasu (Contrapas) - nacionalnoj igri ovog grada.

Ova mala, pomalo skrivena zemlja na obroncima Pirineja nudi mnoge lepote koje treba otkriti. Lepota pejzaža i predivan, čist planinski vazduh nešto su čega ćete se sigurno sećati. Naravno, tu je i osećaj koji čoveku može priuštiti samo dobar šoping, što je u Andori veoma moguće.

Izvor: Krstarica